Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Eğitimi Nedir?

Çalışanların iş yerlerinde karşı karşıya kalabileceği risklerden korunmasını ve güvenli bir ortamda çalışmasını sağlamak için alınan önlemler ve uygulamalar iş sağlığı ve güvenliği kapsamında yer alır. İSG yasal açıdan bir zorunluluk olmasının yanı sıra çalışanların verimliliğini artırma, iş yerinde kazaları ve yaralanmaları önleme aşamasında kritik bir süreç olarak öne çıkar. 

İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi iş yerinde çalışanların karşılaşması olası tehlikeler ve riskler hakkında bilgi sahibi olmasını ve bu risklere karşı nasıl önlem alınacağını öğrenmesini amaçlayan önemli bir eğitim programıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi aynı zamanda her iş yerinde uygulanması zorunlu olan bir dizi güvenlik önlemini içermekte, bu sayede çalışanların hem iş kazalarından hem meslek hastalıklarından korunmasını sağlamaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi gerek işverenler gerek çalışanlar açısından yasal bir gerekliliktir. İşverenle, çalışanlarının güvenliğini sağlama amacıyla bu eğitimi verme yükümlülüğüne sahiptir. Çalışanlar ise İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi sayesinde iş yerindeki tehlikelere karşı bilinçlenerek güvenli çalışma yöntemlerini öğrenmelidir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi sayesinde çalışanların iş yerinde karşılaşması olası çeşitli tehlikeleri tanımlamasını ve bu tehlikelerle başa çıkmak için ihtiyaçların olan bilgi ve becerileri kazanmasını sağlamak mümkündür.

İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi kapsamında yer alan konular genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Çalışanların hakları, işverenin sorumlulukları ve iş yerinde uyulması gerekli olan yasal düzenlemeler
• İş sağlığı ve güvenliği yönetmelikleri ve standartlarına ait bilgiler
• İş yerindeki mevcut tehlikeleri tanımlamak ve bu tehlikelerle başa çıkmak için alınması gereken önlemler
• Risk değerlendirme süreçleri ve iş yerinde güvenlik kültürünü oluşturmak
• İş kazalarının nedenleri ile bu kazaları önlemek için alınması gereken önlemler
• Meslek hastalıkları ile bu hastalıklardan korunma yöntemleri
• Yangın, patlama ve deprem gibi acil durumlara karşı hazırlıklı olmak ve kullanılabilecek müdahale yöntemleri
• Acil durum planlarını hazırlamak ve uygulamak
• İş yerinde kullanılan kişisel koruyucu donanımları doğru ve etkili bir şekilde kullanmak
• Kişisel koruyucu donanımların bakımı ve düzenli bir şekilde kontrol edilmesi

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Eğitimi Nereden Alınır?

Ülkemizde geçerli olan ilgili yasa gereğince iş sağlığı ve güvenliği konusunda bakanlık tarafından pek çok farklı düzenleme yapılmıştır. Gerekli bölümlerden mezun olan adayların kapsamlı bir donanıma sahip olması için İSG sertifikası almaları gerekmektedir. İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimi Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş olan özel kurumlardan alınabilmektedir. 

İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi’nin belirlenmiş olan aşamaları tamamlandıktan sonra İş Sağlığı ve Güvenliği Sertifikası alma hakkı elde edilebilir. Yönetmeliğe göre bu süreçte tüm eğitimlerin eksiksiz bir şekilde verilmesi gerekmektedir. Çünkü iş sağlığı ve güvenliği konusunda her detay son derece büyük bir öneme sahiptir. Eğitimlerin herhangi bir nokta atlanmadan gerçekleştirilmesi ise insan sağlığı için olmazsa olmazdır. Bu yüzden işinin öneminin bilincinde olan kurumlar tarafından sunulan eğitimler tercih edilmeli ve bu kapsamlı eğitimlerin sonucunda sertifika sahibi olunmalıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliği sertifikası almak isteyen adaylar eğitimlerini tamamladıktan sonra ÖSYM’nin düzenlediği İSG sınavına katılmalıdır. Yılda 2 kez yapılan sınavda başarılı olan adaylar İş Sağlığı ve Güvenliği sertifikası alma hakkına sahiptir.

İş sağlığı ve güvenliği prosedürlerinin hiçbir şekilde ihmal edilmeksizin sürekli ve düzenli olarak uygulanması gerekir. Az tehlikeli, tehlikeli ya da çok tehlikeli iş ayrımına gidilmeksizin tüm işlerde iş sağlığı ve güvenliği prosedürlerinin uygulanması konusunda gerekli hassasiyet gösterilmelidir. Pek çok olumsuz durum yalnızca doğru önlemlerin zamanında alınması yoluyla önlenebileceğinden iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları kritik bir öneme sahiptir. 

“Kimler İş Güvenliği ve Sağlığı sertifikası alabilir?” aynı şekilde yanıtı merak edilen sorulardan biridir. Sertifika almaya hak kazanmak için çeşitli kurs ve eğitim programlarını başarılı bir şekilde tamamlamak gerekir. Bu eğitimlere katılma hakkı sadece belirli okullardan mezun olan kişilere tanınır. Bu kapsamda;

• Mühendisler,
• Mimarlar, 
• Teknik öğretmenler,
• Kimya lisans mezunları,
• Fizik lisans mezunları,
• Biyoloji lisans mezunları,
• 2 ve 4 yıllık İş Sağlığı ve Güvenliği mezunları İSG sertifikası almak için aday olabilir.

Diğer bölümlerden mezun olan adaylar ise yasa kapsamında değerlendirilir. Belirtilen bölümlerden mezun olan adaylar özel kurumlar aracılığıyla İSG eğitimlerini almak kaydıyla sertifika sahibi olabilir. ÖSYM’nin düzenlediği İSG sınavına girerek uzman olmak isteyen adayların en az 70 puan alması gerekir. Diğer bir deyişle uzmanlık seviyesi ve mezuniyet fark etmeksizin eğitim alma ve sınava girme şartı vardır. 

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Eğitimi Kaç Yıl Geçerli?

İş sağlığı ve güvenliği sertifikasının geçerlilik süresi 5 yıldır. 5 yıllık sürenin bitiminde, iş sağlığı ve güvenliği uzmanları yenileme eğitimine katılmak zorunda değildir. Ancak 5 yılda bir vize işlemi yaptırılmalıdır.

Girilen sınavda başarı sağlanarak alma hakkı kazanılan iş sağlığı ve güvenliği sertifikasının geçerlilik süresi 5 yıldır. 5 yılın sonunda yenileme işleminin yapılmaması durumunda mevcut  belge, İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından askıya alınır. 

Süresi dolan İSG sertifikalarına vize yapılması gerekmekte olup bu işlem İSG sertifikası yenileme işlemi olarak adlandırılır. İş güvenliği uzmanlarının gerçekleştirmesi gereken yenileme işlemleri İSG-Katip sistemi üzerinden yapılır.

Çeşitli aşamaları tamamlayan ve iş güvenliği uzmanı unvanı alan kişiler, sertifikalarının süresi dolduğunda vize işlemi yaptırarak bu süreyi uzatabilir. İSG sertifikasının yenileme süresi 60 gündür. Sertifikanın 5 yıllık kullanım süresinin bitmesine 60 gün kala yenileme işlemleri başlatılmalıdır. Aksi takdirde iSG sertifikası en az 2 ay askıya alınır ve uzman adaylar mağduriyet yaşayabilir.

İş güvenliği sertifikası yenileme işlemleri için izlenmesi gereken adımlar şu şekilde sıralanabilir:

• İş sağlığı ve güvenliği uzmanları e-Devlet üzerinden sisteme giriş yapar ve ISG-Katip sekmesini açar.
• Sertifikalar kısmı seçilir ve vize yapılacak olan belge işaretlenir.
• Sayfanın sağ tarafında, belgeye ait bilgiler görülebilir. Bilgilerin bulunduğu satır işaretlenerek satır renginin maviye dönmesi beklenir. 
• İSG-Katip sekmesindeki mevcut vizeler bölümünden ekle kısmına giriş yapılır. 
• Ekle kısmına gelindikten sonra vize başvuru tarihi eklenir ve kayıt işlemi tamamlanır. 

Kimler İSG Eğitimi Verebilir?

İş sağlığı ve güvenliği eğitimi;

• İşyerinde görevli olan iş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleri tarafından,
• İşçi, işveren ve kamu görevlileri ya da bu kuruluşlar tarafından kurulan eğitim vakıfları ve ortaklaşa oluşturdukları eğitim merkezleri, kamu kurumlarının eğitim birimleri, üniversiteler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumları ve ortak sağlık ve güvenlik birimleri tarafından eğitmenlerin eğitim programında yer almakta olan konulara göre uzmanlık alanları dikkate alınarak verilebilir.

Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Konu Başlıkları:

• Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler
• Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları
• İşyeri temizliği ve düzeni
• İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar
• Meslek hastalıklarının sebepleri
• Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması
• Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri
• İlkyardım
• Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri
• Elle kaldırma ve taşıma
• Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma
• İş ekipmanlarının güvenli kullanımı
• Ekranlı araçlarla çalışma
• Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri
• İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması
• Güvenlik ve sağlık işaretleri
• Kişisel koruyucu donanım kullanımı
• İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü
• Tahliye ve kurtarma

HSE Denetim olarak yıllık eğitim planı düzenleyerek bu eğitim planı dahilin de eğitimlerini gerçekleştirmektedir. Temel İSG eğitimi az tehlikeli sınıflarda 8 saat, Tehlikeli sınıflarda 10 Saat ve çok tehlikeli sınıflarda 12 saatten az olmamak kaydıyla gerçekleştirilir.
Az tehlikeli sınıflarda eğitimler 3 yıl da bir, tehlikeli sınıflarda eğitimler 2 yılda bir ve çok tehlikeli sınıflarda eğitimler her yıl yenilenir.